„Þýska“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
MerlIwBot (spjall | framlög)
VolkovBot (spjall | framlög)
m r2.7.2) (Vélmenni: Breyti: pih:Jirman
Lína 226: Lína 226:
[[pdc:Modern Hochdeitsch]]
[[pdc:Modern Hochdeitsch]]
[[pfl:Daitschi Sprooch]]
[[pfl:Daitschi Sprooch]]
[[pih:Doichland laenghwij]]
[[pih:Jirman]]
[[pl:Język niemiecki]]
[[pl:Język niemiecki]]
[[pms:Lenga tedësca]]
[[pms:Lenga tedësca]]

Útgáfa síðunnar 30. desember 2011 kl. 14:40

Þýska
Deutsch
Málsvæði Þýskalandi, Sviss, Austurríki auk 38 annarra landa.
Heimshluti Evrópa
Fjöldi málhafa 120 milljónir
Sæti 10
Ætt Indóevrópskt

 Germanskt
  Vesturgermanskt
   þýska

Opinber staða
Opinbert
tungumál
Þýskalandi, Liechtenstein, Austurríki, Belgíu, Sviss og Lúxemborg
Tungumálakóðar
ISO 639-1 de
ISO 639-2 ger og deu
ISO 639-3 deu
SIL GER
ATH: Þessi grein gæti innihaldið hljóðfræðitákn úr alþjóðlega hljóðstafrófinu í Unicode.

Þýska (þýska: Deutsch; framburður) er tungumál, sem talað er og ritað aðallega í Þýskalandi, Austurríki og Sviss. Þýska tilheyrir germönskum málum, eins og danska, norska, sænska, íslenska, færeyska, enska og hollenska. Germönsk mál flokkast síðan til indó-evrópskrar málaættar og eru fjarskyld málum eins og til dæmis sanskrít.

Einkenni

Þýska er nokkuð lík íslensku hvað varðar málfræði, m.a. varðandi beygingar á fallorðum. Nafnorðin sjálf hafa oftast sömu beygingarmynd í eintölu, ákvæðisorðin sem stýra fallinu breytast hins vegar. Undantekningar frá þessu eru eignarfallsmyndir karlkyns og hvorugkyns nafnorða, veik og óreglulega beygð nafnorð auk karlkynsorða af erlendum uppruna. Nafnorðin hljóðvarpast sum hver í fleirtölu og eða bæta við sig endingu. Ólíkt flestum málum skyldri þýsku eru öll nafnorð og ávarpsfornöfn rituð með stórum staf og þérun er algeng. Í þýska stafrófinu er líka bókstafurinn ß („das Eszett“) sem ekki er að finna í öðrum germönskum málum. Setningarfræði í þýsku er ólík þeirri íslensku að því leyti að aðalsagnir sem fylgja hjálparsögnum koma aftast í setningar. Eins standa öll sagnorð í aukasetningum aftast.

Málfræði


Orðflokkar í þýsku
Orðflokkur Dæmi Hlutverk
Nafnorð Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. Að tilgreina einstaka hluti, eða flokka hluta, jafnt raunverulega sem ímyndaða.
Sagnorð Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. Að gefa til kynna aðgerð eða atburð.
Lýsingarorð Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. Að lýsa einhverjum hlut nánar. Oftast notað með nafnorði.
Fornöfn Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. Gefa til kynna með almennum hætti um hvern eða hvað setningin á við.
Greinir Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. Að gera nafnorð ákveðin (ákveðinn greinir) eða óákveðin (óákveðinn greinir). Greinir getur verið viðskeyttur eða settur fyrir framan nafnorð sem sér orð.
Töluorð Siebzehn große Vögel springen zu den drei wichtigen Männern, die in dem Garten stehen. Sie erhielten zwei Säcke Samen für die Vögel. Gefa til kynna fjölda eða magn.
Smáorð í þýsku
Forsetningar Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. Hafa áhrif á merkingu fallorðs í setningu.
Atviksorð
Nafnháttarmerki Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er denkt, dass es sehr nett ist zu geben. Nafnháttarmerkið er orðið „zu“ á undan sagnorði í nafnhætti. Sögn í nafnhætti er án tíðar og endar oftast á „e“.
Samtengingar Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er denkt, dass es sehr nett ist zu geben. Tengir saman einstök orð eða setningar til að mynda málsgrein. Skiptist í aðaltengingar og aukatengingar.
Upphrópanir

Ath: Þetta þarfnast yfirferðar.

Tenglar

Wikiorðabókin er með skilgreiningu á orðinu

Snið:Tengill ÚG Snið:Tengill ÚG

Snið:Tengill GG