„Katla“: Munur á milli breytinga
Luckas-bot (spjall | framlög) m r2.7.1) (robot Bæti við: ro:Vulcanul Katla Breyti: sq:Katla (Vullkan) |
Luckas-bot (spjall | framlög) m r2.7.1) (robot Bæti við: zh:卡特拉火山 |
||
Lína 55: | Lína 55: | ||
[[sv:Katla, Island]] |
[[sv:Katla, Island]] |
||
[[uk:Катла]] |
[[uk:Катла]] |
||
[[zh:卡特拉火山]] |
Útgáfa síðunnar 2. desember 2011 kl. 06:26
- Katla er einnig kvenmannsnafnið Katla
Katla er eldstöð sem staðsett er undir Mýrdalsjökli á Íslandi. Katla er stór megineldstöð, ein af stærstu megineldstöðum landsins. Kötlueldstöðin er um 30 km í þvermál og rís hæst yfir 1400 m hæð yfir sjó. Í miðju eldstöðvarinnar er Kötluaskjan, um 100 ferkílómetrar að stærð og allt að 700 metra djúp. í henni er víðast 400-700 m þykkur ís. Askjan skiptist í þrjú vatnasvæði: vatnasvæði Kötlujökuls, Sólheimajökuls og Entujökuls.
Kötlugos hafa að meðaltali orðið á 40 til 80 ára fresti og hafa 16 eldgos verið skráð í eldstöðinni síðan menn settust að á Íslandi en þau eru þó líkast til fleiri eða að minnsta kosti 20 talsins.[1] Síðast gaus Katla árið 1918 og því eru miklar líkur á gosi á næstu árum. Katla er ein frægasta eldstöð á Íslandi og alræmd fyrir hinar miklu hamfarir sem fylgja í kjölfar eldgosanna. Við gos bráðnar jökulísinn ofan við gosopið og safnast leysingavatn fyrir undir jöklinum, þangað til að það brýst fram af miklu afli í gríðarlegu jökulhlaupi. Mikið magn af ís, ösku og aur berst með hlaupvatninu og eyðir það öllu sem verður í vegi þess. Mestallur Mýrdalsandur er einmitt myndaður í hinum miklum jökulhlaupum sem hafa orðið í kjölfar Kötlugosa og jökulflóða mögulega.
Tilvísanir
- ↑ EDS. „Er Katla í Lakagígum?“. Vísindavefurinn 21.4.2009. http://visindavefur.is/?id=51868. (Skoðað 23.4.2010).
Tengt efni
Tenglar
- Vefmyndavél
- „Er Katla í Lakagígum?“. Vísindavefurinn.
- „Hvenær gýs Katla?“. Vísindavefurinn.
- Eldstöðin Katla; grein í Morgunblaðinu 2004
- „Um Kötlugjá og Mýrdalsjökul“; grein í Náttúrufræðingnum 1945
- „Mestu vatnsflóð á jörðinni“; grein í Morgunblaðinu 2004