„Tómatur“: Munur á milli breytinga
Luckas-bot (spjall | framlög) m r2.7.1) (robot Bæti við: am:ቲማቲም Breyti: ku:Firengî |
m r2.7.2+) (robot Bæti við: sn:Madomasi |
||
Lína 129: | Lína 129: | ||
[[sk:Rajčiak jedlý]] |
[[sk:Rajčiak jedlý]] |
||
[[sl:Paradižnik]] |
[[sl:Paradižnik]] |
||
[[sn:Madomasi]] |
|||
[[so:Yaanyo]] |
[[so:Yaanyo]] |
||
[[sq:Domatja]] |
[[sq:Domatja]] |
Útgáfa síðunnar 10. nóvember 2011 kl. 19:49
Tómatur | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ávextir tómataplöntu
| ||||||||||||||||||
Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Tvínefni | ||||||||||||||||||
Solanum lycopersicum Carolus Linnaeus |
Tómatur er ber tómatplöntu (fræðiheiti: Solanum lycopersicum) sem er einær jurt af náttskuggaætt. Tómatplantan verður að jafnaði 1-3 m há. Þótt tómatar séu ber litið til grasafræðinnar og þar af leiðandi undirflokkur ávaxta, eru þeir einnig flokkaðir sem grænmeti samkvæmt næringarfræðinni. Hugtakið „grænmeti“ er einungis hugtak í matargerð og því er tómatur bæði ber og grænmeti.
Um orðið tómatur
Tómaturinn kom fyrst til Evrópu með Spánverjum, en á spænsku heitir ávöxturinn tomate og sést fyrst nefndur á bókum árið 1532. Orðið tómatur er þó komið úr aztekísku en á því máli heitir ávöxturinn tómatl. Á ítölsku nefnist ávöxturinn pomadore, gullepli, en undir því nafni gekk ávöxturinn víða fyrst í stað. Af þeim sökum halda menn að tómatafbrigðið sem Evrópubúar kynntust fyrst hafi verið gult. Reynt var að nefna tómatinn á íslensku rauðaldin, en það nýyrði festist ekki við hann. [1]