„Mjöl“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip
m corn er ekki maís, það er bara korn, mölvi er eintöluorð, engin beygingarmynd sagnarinnar mylja er myljað o.s.frv. http://bin.arnastofnun.is/ (örlítið lagað)
Lína 1: Lína 1:
[[Mynd:Wheatflour rw.jpg|thumb|230px|Hveitimjöl]]
[[Mynd:Wheatflour rw.jpg|thumb|230px|Hveitimjöl]]


'''Mjöl''' er [[duft]] sem framleitt er með því að mylja [[korn]], [[fræ]] eða [[rót|rætur]]. Mjöl er aðalefni í [[brauð]]i sem er mikilvæg matvæli í mörgum menningum. Þess vegna hafa framleiðsla og framboð mjöls verið mikilvæg í gegnum tíma. [[Hveitimjöl]] er ein mikilvægustu matvæli í [[Evrópa|Evrópu]], [[Norður-Ameríka|Norður-Ameríku]], [[Mið-Austurlönd]]um og [[Norður-Afríka|Norður-Afríku]] og er aðalefni í brauðum og sætabrauðum þessara svæða. [[Maísmjöl]] hefur löngu verið mikilvægt í [[Mesoameríka|Mesoameríku]] og er ennþá notað víða í [[Latneska-Ameríka|Latnesku-Ameríku]].
'''Mjöl''' er mulið [[korn]], [[fræ]] eða [[rót|rætur]]. Mjöl er einnig unnið úr fisk í [[fiskimjölsverksmiðja|bræðslum]]. Mjöl er meginn uppistaðan í [[brauð]]i sem er mikilvæg matvæli í mörgum menningum. Þess vegna hafa framleiðsla og framboð mjöls verið mikilvæg í gegnum tímann. [[Hveitimjöl]] er ein mikilvægasta fæðan í [[Evrópa|Evrópu]], [[Norður-Ameríka|Norður-Ameríku]], [[Mið-Austurlönd]]um og [[Norður-Afríka|Norður-Afríku]] og er aðalefni í brauðum og sætabrauðum þessara svæða. [[Maísmjöl]] hefur löngu verið mikilvægt í [[Mesoameríka|Mesoameríku]] og er enn þá notað víða í [[Latneska-Ameríka|Latnesku-Ameríku]].


Um það bil 9000 f.Kr. var uppgötvað hægt væri að mala [[hveiti]]fræ á milli [[hverfisteinn|hverfisteina]] til að framleiða mjöl. [[Egyptaland hið forna|Egyptar]] uppgötvuðu [[ger]] um 3000 f.Kr. [[Rómaveldi|Rómverjar]] voru fyrst að mylja maís í [[mylla|myllum]] og árið [[1879]] við byrjun [[iðnbyltingin|iðnbyltingarinnar]] var byggt gufuknúna myllu í [[London]]. Á [[1931-1940|fjórða áratugnum]] var byrjað að bæta [[vítamín]]um og [[steinefni|steinefnum]] við mjöl, þar á meðal [[járn]], [[níasín]], [[tíamín]] og [[ríbóflavín]]. Á [[1991–2000|tíuanda áratugnum]] var byrjað að bæta [[fólínsýra|fólínsýru]] við mjöl.
Um það bil 9000 f.Kr. byrjuðu menn að að mala [[hveiti]]fræ á milli [[hverfisteinn|hverfisteina]] til að framleiða mjöl. [[Egyptaland hið forna|Egyptar]] uppgötvuðu [[ger]] um 3000 f.Kr. [[Rómaveldi|Rómverjar]] eru taldir hafa notað [[mylla|myllur]] fyrstir til að mala korn og árið [[1879]] við upphaf [[iðnbyltingin|iðnbyltingarinnar]] voru smíðaðar fyrstu gufuknúnu myllurnar í [[London]]. Á [[1931-1940|fjórða áratugnum]] var byrjað að bæta [[vítamín]]um og [[steinefni|steinefnum]] við mjöl, þar á meðal [[járn]], [[níasín]], [[tíamín]] og [[ríbóflavín]]. Á [[1991–2000|tíuanda áratugnum]] var byrjað að bæta [[fólínsýra|fólínsýru]] við mjöl.


Á [[iðnbyltingin]]ni kom spurning um geymslu mjöls í ljós. Mjöl sem inniheldur [[hveitikím]] geymist ekki langt og svo byrjað var að fjarlægja kímið áður en hveitið var myljað. Án þess að fjarlægja kímið rotnar mjölið. Þessi aðferð breiddist fyrst út í stórborgum en kom síðar til þeirra upp í sveitinni. Nú á dögum hefur hveitikímið verið fjarlægt úr mestu mjöli sem selt er.
Á tímum [[iðnbyltingin|iðnbyltingarinnar]] gerðu menn sér grein fyrir því mjöl sem inniheldur [[hveitikím]] geymist ekki eins vel og því byrjuðu mennað fjarlæga kímið áður en hveitið var mulið. Þessi aðferð breiddist fyrst út í stórborgum en kom síðar til þeirra upp í sveitinni. Nú á dögum hefur hveitikímið verið fjarlægt úr mestu mjöli sem selt er.


Í mjöli eru margs konar [[mjölvi|mjölvar]], sem eru tegund [[kolvetni|kolvetna]] sem kallast einnig [[fjölsykra]]. Hveitimjöl er ekki hvít nema það sé bleikt.
Í mjöli eru margs konar [[mjölvi]], sem eru tegund [[kolvetni|kolvetna]] sem kallast einnig [[fjölsykra]]. Hveitimjöl er ekki hvít nema það sé bleikt.


{{commons|Flour|Mjöli}}
{{commons|Flour|Mjöli}}

Útgáfa síðunnar 2. apríl 2011 kl. 00:06

Mynd:Wheatflour rw.jpg
Hveitimjöl

Mjöl er mulið korn, fræ eða rætur. Mjöl er einnig unnið úr fisk í bræðslum. Mjöl er meginn uppistaðan í brauði sem er mikilvæg matvæli í mörgum menningum. Þess vegna hafa framleiðsla og framboð mjöls verið mikilvæg í gegnum tímann. Hveitimjöl er ein mikilvægasta fæðan í Evrópu, Norður-Ameríku, Mið-Austurlöndum og Norður-Afríku og er aðalefni í brauðum og sætabrauðum þessara svæða. Maísmjöl hefur löngu verið mikilvægt í Mesoameríku og er enn þá notað víða í Latnesku-Ameríku.

Um það bil 9000 f.Kr. byrjuðu menn að að mala hveitifræ á milli hverfisteina til að framleiða mjöl. Egyptar uppgötvuðu ger um 3000 f.Kr. Rómverjar eru taldir hafa notað myllur fyrstir til að mala korn og árið 1879 við upphaf iðnbyltingarinnar voru smíðaðar fyrstu gufuknúnu myllurnar í London. Á fjórða áratugnum var byrjað að bæta vítamínum og steinefnum við mjöl, þar á meðal járn, níasín, tíamín og ríbóflavín. Á tíuanda áratugnum var byrjað að bæta fólínsýru við mjöl.

Á tímum iðnbyltingarinnar gerðu menn sér grein fyrir því að mjöl sem inniheldur hveitikím geymist ekki eins vel og því byrjuðu mennað fjarlæga kímið áður en hveitið var mulið. Þessi aðferð breiddist fyrst út í stórborgum en kom síðar til þeirra upp í sveitinni. Nú á dögum hefur hveitikímið verið fjarlægt úr mestu mjöli sem selt er.

Í mjöli eru margs konar mjölvi, sem eru tegund kolvetna sem kallast einnig fjölsykra. Hveitimjöl er ekki hvít nema það sé bleikt.

  Þessi matar eða drykkjargrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.