Ittoqqortoormiit

Þessi grein er um þorpið. Umfjöllun um samnefndan fjörð er á Scoresbysund.

Þorpið Ittoqqortoormiit séð frá sjó

Ittoqqortoormiit (Scoresbysund á dönsku, ritað í einu orði til aðgreiningar frá firðinum Scoresby Sund) er þorp á Austur-Grænlandi í sveitarfélaginu Sermersooq með um 345 íbúa (2020). Þorpið er norðan við mynni fjarðarins Kangertittivaq sem á íslensku nefnist Scoresbysund.

Ittoqqortoormiit er mjög einangrað byggðarlag og aðeins er hægt að komast þangað sjóleiðina frá öðrum stöðum á Grænlandi yfir hásumartímann en annars einungis með þyrlu. Nerlerit Inaat-flugvöllur er 38 km frá þorpinu og er hægt að komast þaðan til þorpsins með þyrlu á vetrum en bát á sumrin. Ittoqqortoormiit liggur að Þjóðgarði Grænlands sem er stærsti þjóðgarður heims og nær yfir 972.000 km². Lítið er um jarðhita á Grænlandi en heitasta laug landsins er í grennd við Tóbínhöfða, einungis 5 km frá Ittoqqortoormiit. Bærinn er í vinabæjartengslum við Dalvík.

Sögubrot

Rústir og aðrar minjar vitna um að nálægt Ittoqqortoormiit hefur fólk haft búsetu um langan tíma þó hún hafi ekki verið órofin. Grænlenska nafnið, Ittoqqortoormiit, þýðir „Stóra húsið“.

Þorpið Ittoqqortoormiit var stofnað 1925 að undirlagi dönsku ríkisstjórnarinnar. Voru þá 70 manns fluttir, sumir viljugir en aðrir nauðugir, frá Tasiilaq (Ammassalik) þangað sem þorpið var stofnað. Ástæðan var sú að norska ríkið undir forystu Quislings var farið að sýna Norðaustur-Grænlandi mikinn áhuga og hélt því fram að danska ríkið hefði einungis rétt til þeirra svæða á Grænlandi sem væru í byggð. Skipið sem flutti fyrstu landnemana kom við á Ísafirði og vakti mikla athygli þar. Hinum nýju íbúum Ittoqqortoormiit líkaði þó fljótlega vistin vel því þarna voru góð veiðisvæði, mikið af sel, rostungum, náhvölum, ísbjörnum og refum.