Heimspeki og spegill náttúrunnar

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Heimspeki og spegill náttúrunnar (e. Philosophy and the Mirror of Nature) er umdeilt rit um heimspeki eftir bandaríska heimspekinginn Richard Rorty. Það kom fyrst út árið 1979.

Í ritinu reynir Rorty að „leysa upp“ heimspekileg vandamál (fremur en að leysa þau) með því að sýna að þau séu gervivandamál, sem eru einungis til í ákveðnum málaleikjum innan rökgreiningarheimspekinnar. Í anda gagnhyggjunnar segir Rorty að heimspekin verði að komast undan þessum gervivandamálum ætli hún sér að gera gagn.

Megin kenning Rortys er sú að heimspekin hafi um of reitt sig á skynhyggju og samsvörunarkenningu um sannleikann í þeirri von að reynsal okkar eða tungumál geti speglað raunveruleikann. Að þessu leyti byggir Rorty á verkum annarra enskumælandi heimspekinga á borð við Willard Van Orman Quine, Wilfrid Sellars og Donald Davidson. Rorty velur að hafna greinarmuninum á hlutlægni og huglægni og kýs heldur að halda fram einfaldari kenningu um sannleikann, sem kveður á um að sannleikur sé einskonar heiðursnafnbót sem fólk sæmir fullyrðingar sem samræmast því sem það sjálft vill segja um viðfangsefnið.