Guðrún Helgadóttir
Guðrún Helgadóttir (f. í Hafnarfirði 7. september 1935) er íslenskur rithöfundur og fyrrum stjórnmálamaður.
Guðrún hefur verið einn virtasti barnabókahöfundur Íslands[1] frá því að hún gaf út sína fyrstu bók um prakkarana Jón Odd og Jón Bjarna árið 1974.
Hún sat á alþingi fyrir Alþýðubandalagið frá 1979-1995 og var forseti alþingis 1988-1991, fyrst kvenna til að gegna því embætti í sameinuðu þingi.
Efnisyfirlit
Æviágrip[breyta | breyta frumkóða]
Guðrún lauk stúdentsprófi frá MR 1955. Hún giftist Hauki Jóhannssyni, verkfræðingi í júní 1957, þau eignuðust soninn Hörð það ár en skildu 1959. Hún starfaði sem ritari rektors í MR í áratug (1957-1967) og giftist Sverri Hólmarssyni kennara 1964, þau eignuðust saman þrjú börn en skildu 1983.
Guðrún vann sem deildarstjóri félagsmála- og upplýsingadeildar Tryggingastofnunar ríkisins 1973-1980. Hún sat í stjórn BSRB 1972-1978, var borgarfulltrúi Alþýðubandalagsins í Reykjavík 1978-1982 og ritari þess 1977-1983. Hún var kosinn alþingismaður Alþýðubandalagsins frá 1979-1995. Hún var forseti Alþingis 1988-1991. Hún var fulltrúi í Norðurlandaráði 1983-1988.
Verk[breyta | breyta frumkóða]
Guðrún skrifaði fjölmargar bækur, aðallega ætlaðar börnum og unglingum, og náðu margar þeirra miklum vinsældum á Íslandi.[2] Fyrsta bók hennar snerist um uppátækjasömu tvíburana Jón Odd og Jón Bjarna. Bækurnar um tvíburana urðu þrjár talsins og árið 1981 kom kvikmyndin Jón Oddur og Jón Bjarni út í leikstjórn Þráins Bertelssonar.
Ritstíll Guðrúnar þykir einkennast af virðingu fyrir ungum lesendum sínum ásamt því að sýna spaugilegar hliðar á flestum málum.[1] Bækur hennar þykja bera með sér góðan boðskap.
Margar bækur hennar hafa verið þýddar á erlend tungumál og hafa hlotið góða dóma.
Barnabækur[breyta | breyta frumkóða]
- Þríleikurinn Jón Oddur og Jón Bjarni:
- 1974 – Jón Oddur og Jón Bjarni
- 1975 – Meira af Jóni Oddi og Jóni Bjarna
- 1980 – Enn af Jóni Oddi og Jóni Bjarna
- 1976 – Í afahúsi
- 1977 – Páll Vilhjálmsson
- 1979 – Óvitar
- Þríleikurinn Sitji guðs englar:
- 1983 – Sitji guðs englar
- 1986 – Saman í hring
- 1987 – Sænginni yfir minni
- 1990 – Undan illgresinu, hlaut Norrænu barnabókaverðlaunin 1992
- 1993 – Litlu greyin
- Þríleikurinn Ekkert að þakka:
- 1995 – Ekkert að þakka!
- 1996 – Ekkert að marka!
- 1998 – Aldrei að vita!
- Þríleikurinn Öðruvisi dagar:
- 2003 – Öðruvísi dagar
- 2004 – Öðruvísi fjölskylda
- 2006 – Öðruvísi saga
- 2008 – Bara gaman
- 2010 – Lítil saga um latan unga
Myndabækur[breyta | breyta frumkóða]
- 1981 – Ástarsaga úr fjöllunum, myndskreytingar eftir Brian Pilkington
- 1985 – Gunnhildur og Glói
- 1990 – Nú heitir hann bara Pétur
- 1992 – Velkominn heim Hannibal Hansson
- 1997 – Englajól
- 1999 – Handagúndavél og ekkert minna
Skáldsögur[breyta | breyta frumkóða]
- 2000 – Oddaflug
Leikrit[breyta | breyta frumkóða]
- 1979 – Óvitar
- 1997 – Hjartans mál
- 2001 – Skuggaleikur
Kvikmyndir eftir verkum hennar[breyta | breyta frumkóða]
- 1981 – Jón Oddur og Jón Bjarni
Verðlaun[breyta | breyta frumkóða]
- 1975 – Barnabókaverðlaun fræðsluráðs Reykjavíkur fyrir bókina Jón Oddur og Jón Bjarni
- 1980 – Verðlaun úr Thorbjörn Egner sjóðnum fyrir bókina Óvitar
- 1988 – Viðurkenning Barna og bóka Íslandsdeildar IBBY fyrir bókina Sænginni yfir minni
- 1992 – Norrænu barnabókaverðlaunin fyrir bókina Undan illgresinu
- 1993 – Rithöfundasjóður Ríkisútvarpsins
- 1994 – Barnabókaverðlaun skólamálaráðs Reykjavíkur fyrir bókina Litlu greyin
- 1999 – Viðurkenning Barna og bóka Íslandsdeildar IBBY
- 2005 – Bókaverðlaun barnanna fyrir bókina Öðruvísi fjölskylda
- 2005 – Verðlaun Jónasar Hallgrímssonar fyrir framlag sitt til íslenskrar tungu
- 2006 – Bókmenntaverðlaun starfsfólk bókaverslana fyrir bókina Öðruvísi saga (sem besta íslenska barnabókin)
- 2007 – Barnabókaverðlaun Guðrúnar Helgadóttur
- 2015 – Menningarverðlaun DV, heiðursverðlaun
- 2017 – Útnefning sem borgarlistamaður Reykjavíkurborgar, heiðursviðurkenning
Tilnefningar[breyta | breyta frumkóða]
- 1987 – Norrænu barnabókaverðlunin fyrir bækurnar Sitji guðs englar og Saman í hring
- 1988 – H.C. Andersen verðlaunin(en)
- 1985 – Norrænu barnabókaverðlunin fyrir bókina Sitji guðs englar
- 1988 – Norrænu barnabókaverðlunin fyrir þríleikinn Sitji guðs englar
- 1991 – Norrænu barnabókaverðlunin fyrir þríleikinn Sitji guðs englar
- 2004 – Íslensku bókmenntaverðlaunin fyrir bókina Öðruvísi fjölskylda
- 2005 – Astrid Lindgren verðlaunin(en) fyrir rithöfundaferil sinn