Askja (fjall)
| Askja | |
|---|---|
 Askja og Öskjuvatn. Gígurinn Víti næst á myndinni. | |
| Hæð | 1.516 metri |
| Fjallgarður | Dyngjufjöll |
| Land | Ísland |
| Sveitarfélag | Þingeyjarsveit |
 | |
| Hnit | 65°02′N 16°45′V / 65.03°N 16.75°V |
| breyta upplýsingum | |
Askja er megineldstöð norðan Vatnajökuls, í Ódáðahrauni á hálendi Íslands[1]. Umhverfis Öskju eru Dyngjufjöll, en skarð er í gegnum fjöllin til austurs, sem kallast Öskjuop.
Gífurlegt eldgos hófst þar 29. mars 1875. Gos þetta nefnist Öskjugosið 1875, eða Dyngjufjallagos. Öskufall frá gosinu hafði mikil áhrif á Austurlandi[1] og átti sinn þátt í því að stór hópur fólks flutti þaðan til Vesturheims. Eftir að gosinu lauk varð mikið landsig í Öskju, og myndaðist þá Öskjuvatn. Á norðurbakka Öskjuvatns er gígurinn Víti, og er talið að askan í gosinu 1875 hafi komið þar upp [heimild vantar].
Í tengslum við Öskjugosið 1875 varð einnig hraungos í Sveinagjá á Mývatnsöræfum, og rann þá Nýjahraun. Askja gaus síðast árið 1961[2].
Nýleg þróun
[breyta | breyta frumkóða]Frá ágúst 2021 til mars 2024 hefur land risið við Öskju um 70 sentimetra. [3]
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ 1,0 1,1 Vatnajökulsþjóðgarður. „Um Öskju“. Vatnajökulsþjóðgarður. Sótt 20 febrúar 2023.
- ↑ „Askja | Eldgos.is“. 25. desember 2010. Sótt 20 febrúar 2023.
- ↑ 26. mars 2024, Hraði landriss eykst í Öskju Rúv
Tenglar
[breyta | breyta frumkóða]
Þessi Íslandsgrein sem tengist landafræði er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.