Askja (fjall)
 |
Heimildir skortir fyrir staðhæfingum í þessari grein. Ef þú vilt bæta við heimild vinsamlegast bættu þeim við undir nýrri fyrirsögn („Heimildir“) eða skildu eftir athugasemd á spjallsíðunni. |
Askja er megineldstöð norðan Vatnajökuls, í Ódáðahrauni á hálendi Íslands[1]. Umhverfis Öskju eru Dyngjufjöll, en skarð er í gegnum fjöllin til austurs, sem kallast Öskjuop.
Gífurlegt eldgos hófst þar 29. mars 1875. Gos þetta nefnist Öskjugosið 1875, eða Dyngjufjallagos. Öskufall frá gosinu hafði mikil áhrif á Austurlandi[1] og átti sinn þátt í því að stór hópur fólks flutti þaðan til Vesturheims. Eftir að gosinu lauk varð mikið landsig í Öskju, og myndaðist þá Öskjuvatn. Á austurbakka Öskjuvatns er gígurinn Víti, og er talið að askan í gosinu 1875 hafi komið þar upp [heimild vantar].
Í tengslum við Öskjugosið 1875 varð einnig hraungos í Sveinagjá á Mývatnsöræfum, og rann þá Nýjahraun. Askja gaus síðast árið 1961[2].
Nýleg þróun[breyta | breyta frumkóða]
Frá ágúst 2021 til mars 2023 hefur land risið við Öskju um 54 sentimetra. [3] Í byrjun árs 2023 sáust hitabreytingar af völdum jarðhita austan megin við vatnið. [4]
Tenglar[breyta | breyta frumkóða]
Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]
Þessi Íslandsgrein sem tengist landafræði er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.- ↑ 1,0 1,1 Vatnajökulsþjóðgarður. „Um Öskju“. Vatnajökulsþjóðgarður. Sótt 20. febrúar 2023.
- ↑ „Askja | Eldgos.is“. 25. desember 2010. Sótt 20. febrúar 2023.
- ↑ Nýjar mælingar sýna meira landris Mbl.is, sótt 22.3.2023
- ↑ Jarðhiti í Öskjuvatni aukist verulega Vísir sótt 1/3 2023