Notandi:Ragga.gudmunds/sandbox

Jarðköttur
	; Jarðköttur
Ástand stofns
	; Ekki í útrýmingarhættu (IUCN)
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Dýraríkið (Animalia);
Fylking:	Seildýr (Chordata);
Flokkur:	Spendýr (Mammalia);
Ættbálkur:	Rándýr (Carnivora);
Ætt:	Mongús (Herpestidae);
Ættkvísl:	Suricata;
Tegund:	S. suricatta;
Tvínefni
	Suricata Suricatta;
	; útbreyðsla Jarðkattar

Jarðkettir (fræðiheiti: Ornithorhynchus anatinus) eru smávaxin dýr rándýr.

Heimkynni[breyta | breyta frumkóða]

Jarðkettir lifa í suðurhluta Afríku, þar að segja í Kalahari-eyðimörkinni í Botsvana, Namib-eyðimörkinnni í Namibíu og Angóla og einnig í Suður-Afríku. Jarðkettir grafa sjálfir göng neðanjarða sem þeir lifa í, vegna þess að neðanjarðar eru þeir meira öryggir. Jarðkettir hafa mjög ríkt hópeðli og lifa oftast saman í 20-30 dýra hópi.

Útlit[breyta | breyta frumkóða]

Jarðkettir eru ljósbrúnir og silfurgráir með átta dökkar rendur á aftanverðu bakinu. Utan um augun eru síðan dökkir hringir og rófan dökk. Ein af ástæðunum fyrir því að þeir eru með þennan lit er vegna þess að þetta eru góðir felulitir þar sem þeir lifa í eyðimörk. Jarðkettir eru sirka 25-35cm.

Fæða[breyta | breyta frumkóða]

Jarðkettir éta skordýr, köngulær og sporðdreka og einnig litla snáka, fugla og nagdýr. Þegar þeir leita sér matar eiga þeir til að standa þráðbeinir á afturfótunum en þá eru þeir í varðstöðu. fjölbreytt en leitast hann hvað helst að nærast á allskyns smádýrum. Þau finnur hann á árbotninum og einnig nærist hann á allskyns vantaskordýrum m.a. skákröbbum, vatnarækjum, sniglum, ormum, halakörtum og smáfiskum.

Æxlun[breyta | breyta frumkóða]

Jarðkettir verða kynþroska 10 mánaða og fullorðninr 11 mánaða. Algengast er að þeir verði um 10 ára en þeir elstu geta orðið allt að 15 ára. Afkvæmi Jarðkattar þurfa á aðhaldi alveg til sextán vikna. Á öllum þessum sextán vikum eru þeir að læra að bjarga sér sjálfir, verja sig fyrir hættum og aflað sér matar.

Hegðun[breyta | breyta frumkóða]

Jarðkettir eru mjög skipulögð og klár dýr. Þegar þeir veiða sér til matar eru alltaf tveir sem standa vörð og passa að óvinir komist ekki að og ef aðstæðurnar eru mjög slæmar gefa þeir frá sér hljóð svo allir geti forðað sér. Það má segja að jarðkettir séu frekar árásagjarnir og pirrast fljótt ef einhver er að þvælast fyrir þeim.

Heimildir[breyta | breyta frumkóða]

Anna Dagbjört Styrmisdóttir. (2011). Jarðkettir. Sótt þann 16.05.2014 af vefslóð http://nemar.fludaskoli.is/anna97/files/2011/10/RITGER%C3%90_jar%C3%B0kettir1.pdf

Hrafnhildur Jóna Steingrímsdóttir, Jenný Jónsdóttir. (2012). Hvað er jarðköttur. Sótt þann 16.05.2014 af vefslóðhttp://www.visindavefur.is/svar.php?id=62823