Íbúar á Íslandi

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
(Endurbeint frá Lýðfræði Íslands)
Íbúafjöldi á Íslandi 1703 til 2017

Á Íslandi búa um 386.000 manns (tölur frá febrúar 2024, tölur Þjóðskrár (400.000 manns) eru að öllum líkindum rangar).[1]

Íslendingar eru í megindráttum Norðurlandaþjóð hvað varðar menningu og tungumál. Samkvæmt elstu ritheimildum byggðist landið upphaflega af norrænum mönnum, einkum frá Noregi og frá nýlendum víkinga á Bretlandseyjum en með þeim í för voru meðal annars kristnir Írar og Bretar. Íslendingar hafa í gegnum tíðina átt mest samskipti við helstu fiskveiðiþjóðir á Norður-Atlantshafi.

Íbúafjöldi landsins sveiflaðist á milli um 30.000 og 80.000 við hefðbundinn efnahag í bændasamfélagi fyrri alda. Frá miðri 19. öld fjölgaði Íslendingum hins vegar ört, bæði vegna framfara í læknavísindum og breyttra atvinnuhátta. Nú eru íbúar landsins tæplega 398.000 auk þúsunda af íslenskum uppruna sem ekki eru búsett á Íslandi.[2]

Kenningar um uppruna Íslendinga[breyta | breyta frumkóða]

Til er kenning um að Íslendingar séu að uppruna sérstakur germanskur þjóðflokkur, ólíkur öðrum þjóðflokkum á Norðurlöndum („Herúlakenningin“). Á síðari tímum hafa ýmsar kenningar um uppruna þjóðarinnar verið settar fram með erfðafræðilegum rökum. Þá er talað um að flestar konur sem hingað komu hafi verið upprunnar á Bretlandseyjum en karlarnir aftur norrænir. Þessar kenningar hafa verið gagnrýndar með erfðafræðilegum rökum. Aðrar erfðafræðilegar rannsóknir benda til þess að nútímaíslendingar séu blandaðri en meðaltal Evrópu.[3]

Innflytjendur[breyta | breyta frumkóða]

Innflytjendur á Íslandi voru þann 1. mars 2023: 66.823 eða 17,14% mannfjöldans.[4]

Pólverjar eru fjölmennastir innflytjenda og eru 36% allra innflytjenda. Þar á eftir koma innflytjendur frá Litáen (8%) og Rúmeníu (6%).[5] Árið 2022 voru pólskir karlar 35,8% allra karlkyns innflytjenda. Litháískir karlar voru næst fjölmennastir (6,2%) og síðan karlar með uppruna frá Rúmeníu (5,1%). Pólskar konur voru 32,2% kvenkyns innflytjenda og næst á eftir þeim voru konur frá Filippseyjum (5,4%), þá konur frá Litháen (4,7%).[6]

Íbúar eftir landsvæðum[breyta | breyta frumkóða]

Eftirfarandi tafla sýnir fjöldi íbúa eftir landsvæðum þann 1. nóvember 2023.[7]

Landsvæði Íbúafjöldi
Höfuðborgarsvæðið 253.028
Norðurland eystra 32.335
Suðurland 35.341
Suðurnes 32.570
Vesturland 18.008
Austurland 11.504
Norðurland vestra 7.517
Vestfirðir 7.463

Íbúar eftir sveitarfélögum[breyta | breyta frumkóða]

Eftirfarandi tafla sýnir fjöldi íbúa eftir sveitarfélögum þann 1. janúar 2023.[8]

Staða Nafn Landshluti Íbúafjöldi
2023
1 Reykjavík Höfuðborgarsv. 139.875
2 Kópavogur Höfuðborgarsv. 39.810
3 Hafnarfjörður Höfuðborgarsv. 30.568
4 Reykjanesbær Suðurnes 22.059
5 Akureyrarbær Norðurland e. 19.893
6 Garðabær Höfuðborgarsv. 18.891
7 Mosfellsbær Höfuðborgarsv. 13.430
8 Árborg Suðurland 11.239
9 Akraneskaupstaður Vesturland 7.997
10 Fjarðabyggð Austurland 5.262
11 Múlaþing Austurland 5.208
12 Seltjarnarnesbær Höfuðborgarsv. 4.674
13 Vestmannaeyjabær Suðurland 4.523
14 Skagafjörður Norðurland v. 4.306
15 Borgarbyggð Vesturland 4.090
16 Suðurnesjabær Suðurnes 3.925
17 Ísafjarðarbær Vestfirðir 3.864
18 Grindavíkurbær Suðurnes 3.669
19 Hveragerði Suðurland 3.196
20 Norðurþing Norðurland e. 3.156
21 Sveitarfélagið Ölfus Suðurland 2.573
22 Sveitarfélagið Hornafjörður Austurland 2.547
23 Rangárþing eystra Suðurland 2.035
24 Fjallabyggð Norðurland e. 1.977
25 Dalvíkurbyggð Norðurland e. 1.906
26 Rangárþing ytra Suðurland 1.866
27 Snæfellsbær Vesturland 1.678
28 Sveitarfélagið Vogar Suðurnes 1.396
29 Þingeyjarsveit Norðurland e. 1.393
30 Sveitarfélagið Stykkishólmur Vesturland 1.308
31 Húnabyggð Norðurland v. 1.295
32 Bláskógabyggð Suðurland 1.280
33 Húnaþing vestra Norðurland v. 1.258
34 Vesturbyggð Vestfirðir 1.182
35 Eyjafjarðarsveit Norðurland e. 1.171
36 Bolungarvík Vestfirðir 997
37 Mýrdalshreppur Suðurland 877
38 Hrunamannahreppur Suðurland 874
39 Grundarfjarðarbær Vesturland 861
40 Hörgársveit Norðurland e. 780
41 Hvalfjarðarsveit Vesturland 765
42 Flóahreppur Suðurland 708
43 Skaftárhreppur Suðurland 680
44 Vopnafjarðarhreppur Austurland 661
45 Dalabyggð Vesturland 653
46 Langanesbyggð Norðurland e. 592
47 Skeiða- og Gnúpverjahreppur Suðurland 577
48 Grímsnes- og Grafningshreppur Suðurland 535
49 Svalbarðsstrandarhreppur Norðurland e. 485
50 Sveitarfélagið Skagaströnd Norðurland v. 484
51 Strandabyggð Vestfirðir 428
52 Grýtubakkahreppur Norðurland e. 379
53 Ásahreppur Suðurland 295
54 Kjósarhreppur Höfuðborgarsv. 285
55 Tálknafjarðarhreppur Vestfirðir 268
56 Reykhólahreppur Vestfirðir 242
57 Súðavíkurhreppur Vestfirðir 235
58 Kaldrananeshreppur Vestfirðir 116
59 Eyja- og Miklaholtshreppur Vesturland 114
60 Fljótsdalshreppur Austurland 96
61 Skagabyggð Norðurland v. 89
62 Skorradalshreppur Vesturland 75
63 Tjörneshreppur Norðurland e. 60
64 Árneshreppur Vestfirðir 47
Ísland 387.758

Trú og lífsskoðanir[breyta | breyta frumkóða]

Flestir íbúar Íslands eru í hinni evangelísk-lúthersku þjóðkirkju.

Staða (1. janúar 2023)[9]
Trú- og lífsskoðunarfélag Hlutfall
Þjóðkirkjan 58,61%
Kaþólska kirkjan 3,83%
Fríkirkjan í Reykjavík 2,57%
Fríkirkjan í Hafnarfirði 1,94%
Siðmennt 1,39%
Óháði söfnuðurinn 0,82%
Hvítasunnukirkjan á Íslandi 0,54%
Zuism 0,14%
Utan trú- og lífsskoðunarfélaga 7,71%
Önnur trúfélög og ótilgreint 18,73%

Heimildir[breyta | breyta frumkóða]

  1. Sigurðsson, Bjarki (15. febrúar 2024). „Fjögur hundruð þúsund í­búar á Ís­landi, en samt ekki - Vísir“. visir.is. Sótt 21. febrúar 2024.
  2. „Íslendingar búsettir erlendis | Þjóðskrá“. www.skra.is. Sótt 8. desember 2023.
  3. Einar Árnason (2003). „Genetic Heterogeneity of Icelanders“. Annals of Human Genetics, vol. 67, issue 1, pp. 5-16. Sótt 12. júní 2008.. Sjá andsvar í A. Helgason, G. Nicholson, K. Stefánsson, P. Donnelly (2003). „A Reassessment of Genetic Diversity in Icelanders: Strong Evidence from Multiple Loci for Relative Homogeneity Caused by Genetic Drift“. Annals of Human Genetics, vol. 67, issue 4, pp. 281-297, júlí 2003. Sótt 12. júní 2008.
  4. „Erlendir ríkisborgarar búsettir á Íslandi í mars 2023“. www.skra.is. Sótt 8. desember 2023.
  5. https://www.skra.is/library/Samnyttar-skrar-/Frettir/20230313_Erlendir_rikisborgarar.xlsx
  6. „Hagstofan: Innflytjendur 16,3% íbúa landsins“. Hagstofa Íslands. Sótt 8. desember 2023.
  7. https://skra.is/library/Samnyttar-skrar-/Frettir/20231107_Sveitarfelog_ibuar.xlsx
  8. „Sveitarfélög og byggðakjarnar“. Hagstofa.is. Hagstofa Íslands. Sótt 10-3-2023.
  9. „Mannfjöldi eftir trú og lífsskoðunarfélögum 1998-2023“. PxWeb. Sótt 8. desember 2023.