Íbúar á Íslandi
Á Íslandi búa um 386.000 manns (tölur frá febrúar 2024, tölur Þjóðskrár (400.000 manns) eru að öllum líkindum rangar).[1]
Íslendingar eru í megindráttum Norðurlandaþjóð hvað varðar menningu og tungumál. Samkvæmt elstu ritheimildum byggðist landið upphaflega af norrænum mönnum, einkum frá Noregi og frá nýlendum víkinga á Bretlandseyjum en með þeim í för voru meðal annars kristnir Írar og Bretar. Íslendingar hafa í gegnum tíðina átt mest samskipti við helstu fiskveiðiþjóðir á Norður-Atlantshafi.
Íbúafjöldi landsins sveiflaðist á milli um 30.000 og 80.000 við hefðbundinn efnahag í bændasamfélagi fyrri alda. Frá miðri 19. öld fjölgaði Íslendingum hins vegar ört, bæði vegna framfara í læknavísindum og breyttra atvinnuhátta. Nú eru íbúar landsins tæplega 398.000 auk þúsunda af íslenskum uppruna sem ekki eru búsett á Íslandi.[2]
Kenningar um uppruna Íslendinga[breyta | breyta frumkóða]
Til er kenning um að Íslendingar séu að uppruna sérstakur germanskur þjóðflokkur, ólíkur öðrum þjóðflokkum á Norðurlöndum („Herúlakenningin“). Á síðari tímum hafa ýmsar kenningar um uppruna þjóðarinnar verið settar fram með erfðafræðilegum rökum. Þá er talað um að flestar konur sem hingað komu hafi verið upprunnar á Bretlandseyjum en karlarnir aftur norrænir. Þessar kenningar hafa verið gagnrýndar með erfðafræðilegum rökum. Aðrar erfðafræðilegar rannsóknir benda til þess að nútímaíslendingar séu blandaðri en meðaltal Evrópu.[3]
Innflytjendur[breyta | breyta frumkóða]
Innflytjendur á Íslandi voru þann 1. mars 2023: 66.823 eða 17,14% mannfjöldans.[4]
Pólverjar eru fjölmennastir innflytjenda og eru 36% allra innflytjenda. Þar á eftir koma innflytjendur frá Litáen (8%) og Rúmeníu (6%).[5] Árið 2022 voru pólskir karlar 35,8% allra karlkyns innflytjenda. Litháískir karlar voru næst fjölmennastir (6,2%) og síðan karlar með uppruna frá Rúmeníu (5,1%). Pólskar konur voru 32,2% kvenkyns innflytjenda og næst á eftir þeim voru konur frá Filippseyjum (5,4%), þá konur frá Litháen (4,7%).[6]
Íbúar eftir landsvæðum[breyta | breyta frumkóða]
Eftirfarandi tafla sýnir fjöldi íbúa eftir landsvæðum þann 1. nóvember 2023.[7]
Landsvæði | Íbúafjöldi |
---|---|
Höfuðborgarsvæðið | 253.028 |
Norðurland eystra | 32.335 |
Suðurland | 35.341 |
Suðurnes | 32.570 |
Vesturland | 18.008 |
Austurland | 11.504 |
Norðurland vestra | 7.517 |
Vestfirðir | 7.463 |
Íbúar eftir sveitarfélögum[breyta | breyta frumkóða]
Eftirfarandi tafla sýnir fjöldi íbúa eftir sveitarfélögum þann 1. janúar 2023.[8]
Trú og lífsskoðanir[breyta | breyta frumkóða]
Flestir íbúar Íslands eru í hinni evangelísk-lúthersku þjóðkirkju.
Trú- og lífsskoðunarfélag | Hlutfall |
---|---|
Þjóðkirkjan | 58,61% |
Kaþólska kirkjan | 3,83% |
Fríkirkjan í Reykjavík | 2,57% |
Fríkirkjan í Hafnarfirði | 1,94% |
Siðmennt | 1,39% |
Óháði söfnuðurinn | 0,82% |
Hvítasunnukirkjan á Íslandi | 0,54% |
Zuism | 0,14% |
Utan trú- og lífsskoðunarfélaga | 7,71% |
Önnur trúfélög og ótilgreint | 18,73% |
Heimildir[breyta | breyta frumkóða]
- ↑ Sigurðsson, Bjarki (15. febrúar 2024). „Fjögur hundruð þúsund íbúar á Íslandi, en samt ekki - Vísir“. visir.is. Sótt 21. febrúar 2024.
- ↑ „Íslendingar búsettir erlendis | Þjóðskrá“. www.skra.is. Sótt 8. desember 2023.
- ↑ Einar Árnason (2003). „Genetic Heterogeneity of Icelanders“. Annals of Human Genetics, vol. 67, issue 1, pp. 5-16. Sótt 12. júní 2008.. Sjá andsvar í A. Helgason, G. Nicholson, K. Stefánsson, P. Donnelly (2003). „A Reassessment of Genetic Diversity in Icelanders: Strong Evidence from Multiple Loci for Relative Homogeneity Caused by Genetic Drift“. Annals of Human Genetics, vol. 67, issue 4, pp. 281-297, júlí 2003. Sótt 12. júní 2008.
- ↑ „Erlendir ríkisborgarar búsettir á Íslandi í mars 2023“. www.skra.is. Sótt 8. desember 2023.
- ↑ https://www.skra.is/library/Samnyttar-skrar-/Frettir/20230313_Erlendir_rikisborgarar.xlsx
- ↑ „Hagstofan: Innflytjendur 16,3% íbúa landsins“. Hagstofa Íslands. Sótt 8. desember 2023.
- ↑ https://skra.is/library/Samnyttar-skrar-/Frettir/20231107_Sveitarfelog_ibuar.xlsx
- ↑ „Sveitarfélög og byggðakjarnar“. Hagstofa.is. Hagstofa Íslands. Sótt 10-3-2023.
- ↑ „Mannfjöldi eftir trú og lífsskoðunarfélögum 1998-2023“. PxWeb. Sótt 8. desember 2023.