Minningarkirkja Vilhjálms keisara

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Nýja kirkjan, kirkjuturninn og rústir gömlu kirkjunnar mynduðu helsta kennileiti Vestur-Berlínar síðustu áratugi

Minningarkirkja Vilhjálms keisara (þýska: Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche) eru kirkjurústir við upp Kurfürstendamm í miðborg Vestur-Berlínar. Hún var hæsta bygging borgarinnar þegar hún eyðilagðist í loftárásum seinni heimstyrjaldarinnar. Í dag er hún minnisvarði um hörmungar stríðsins og var síðustu áratugina eitt helsta kennileiti Vestur-Berlínar, ásamt nýju kirkjunni og kirkjuturni hennar.

Saga kirkjunnar[breyta | breyta frumkóða]

Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche í kringum árið 1900
Mósaíkmynd af keisarafjölskyldunni í minningasalnum

Byggingasaga[breyta | breyta frumkóða]

Minningarkirkjan var reist til minningar um keisarann Vilhjálm, en hann var nýlátin þegar framkvæmdir hófust. Fyrsta skóflustungan var tekin 22. mars 1891, á afmælisdegi Vilhjálms keisara. Kirkjan var svo vígð 1895. Hún þótti mikilfenglegt mannvirki í nýrómönskum stíl. Kirkjan var með 5 turna, þar af var vesturturninn langhæstur. Hann var 113 metra hár en þar með var kirkjan hæsta bygging Berlínar á þessum tíma. Í kirkjunni voru þó nokkrar mósaíkmyndir. Í anddyrinu til dæmis voru tvennar mósaíkseríur gegnt hvor annarri. Ein þeirra sýndi atriði úr ævi Vilhjálms keisara, en hin semur úr þýsk-franska stríðinu 1870-1871. Klukkurnar í turninum voru þær næststærstu í Þýskalandi. Aðeins klukkurnar í dómkirkjunni í Köln voru stærri. Þær sköpuðu svo mikinn hávaða að úlfarnir í dýragarðinum Zoologischer Garten í nágrenninu fóru að væla í hvert sinn sem þær hringdu. Þegar leið á heimstyrjöldina síðari, varð skortur á málmi fyrir stríðsiðnaðinn. Því voru klukkurnar teknar niður og bræddar í þágu stríðsins.

Eyðilegging[breyta | breyta frumkóða]

23. nóvember 1943 varð kirkjan fyrir sprengjuregni í loftárásum. Þak kirkjuskipsins hrundi og kirkjan öll brann til kaldra kola. Þak stóra turnsins brotnaði og hrundi niður. Stjórnvöld í Berlín lofuðu að kirkjan yrði endurreist í fyrri dýrð. En ekkert varð úr því. Þjóðverjar töpuðu stríðinu og hernámsveldin höfðu ekki áhuga á að endurreisa kirkjuna. Hún stóð óhreyfð sem rústir í rúman áratug. 1956 voru rústir kirkjuskipsins rifnar niður, ásamt minni turnunum, þar sem mikil hætta var á hruni. Aðeins rústir aðalturnsins fengu að standa eftir. Turninn var þá aðeins 68 metra hár stubbur.

Minningarkirkjan[breyta | breyta frumkóða]

1959 var turnklukkan í rústunum lagfærð og gangsett. Vísarnir eru lýstir upp með neonljósum. 1987, á 750 ára afmæli Berlínar, var salnum undir turninum breytt í minningasal um stríðið. Einn af sýningagripunum er kross sem gerður er úr þremur málmnöglum. Þeir eru upprunnir úr dómkirkjunni í Coventry en Þjóðverjar nær gjöreyðilögðu þá borg í stríðinu. Krossinn á að vera til tákns um sættir milli Þýskalands og Englands. Minningasalurinn er opinn almenningi.

Nýja kirkjan[breyta | breyta frumkóða]

1959 var byrjað á því að reisa nýja kirkju við hliðina á gamla turninum. Kirkjan er lág ferningslaga bygging, en við hliðina var hár klukkuturn reistur í sama stíl. Einkenni nýju kirkjunnar og klukkuturnsins eru hinar dökkbláu glerrúður, en þær eru alls um 20 þúsund talsins. Byggingarnar þrjár, nýja kirkjan, klukkuturninn og rústir Minningarkirkjunnar standa saman í hnapp og eru friðaðar. Saman mynduðu þær helsta kennileiti Vestur-Berlínar síðustu áratugi.

Heimildir[breyta | breyta frumkóða]

Tenglar[breyta | breyta frumkóða]