Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva
Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva | |
---|---|
Einnig þekkt sem |
|
Tegund | Söngvakeppni |
Búið til af | Samband evrópskra sjónvarpsstöðva |
Byggt á | Sanremo tónlistarhátíðin |
Frummál | Enska og franska |
Fjöldi þátta |
|
Framleiðsla | |
Lengd þáttar |
|
Útsending | |
Sýnt | 24. maí 1956í dag | –
Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva (enska: Eurovision Song Contest; franska: Concours Eurovision de la chanson) er alþjóðleg söngvakeppni sem er haldin árlega af Sambandi evrópskra sjónvarpsstöðva. Hvert þátttökuland sendir inn frumsamið lag til að flytja í beinni útsendingu í keppninni og gefur lögum hinna landanna stig til að ákvarða sigurvegara.
Keppnin hefur verið haldin árlega síðan 1956 (fyrir utan 2020), sem gerir hana að langlífustu alþjóðlegu tónlistarkeppninni og eina af langlífustu sjónvarpsþáttum sem hafa verið gerðir. Keppnin er byggð á Sanremo tónlistarhátíðinni sem hefur verið haldin í Ítalíu síðan árið 1951. Sjónvarpsstöðvar sem eru virkir meðlimir í Sambandi evrópskra sjónvarpsstöðva og aðrar sem hafa fengið til þess boð hafa þátttökurétt í keppninni. Til og með 2023 hafa 52 lönd tekið þátt að minnsta kosti einu sinni.
Hver sjónvarpsstöð sendir eitt frumsamið lag sem er þrjár mínútur að lengd eða styttra sem er svo flutt í beinni útsendingu af söngvara eða allt að sex manna hópi 16 ára og eldri. Hvert land gefur 1-8, 10 og 12 stig til tíu uppáhalds laga sinna, byggt á skoðunum dómnefndar landsins og áhorfenda í landinu. Lagið sem fær flest stig sigrar keppnina.
Auk flutnings frá keppendum fara einnig fram opnunaratriði og ýmis skemmtiatriði. Þekktir flytjendur sem hefur komið fram sem skemmtiatriði eru Cirque du Soleil, Madonna, Justin Timberlake, Mika og Rita Ora. Keppnin hófst sem stakur kvöldviðburður, en hefur stækkað eftir því sem ný lönd hafa bæst við (þar á meðal lönd utan Evrópu, eins og Ísrael og Ástralía) sem leiddi til þess að undankeppni var bætt við árið 2004, og annarri undankeppni árið 2008.
Til og með 2023 hefur Þýskaland tekið oftast þátt, en þau hafa tekið þátt á hverju ári frá upphafi, nema árið 1996 þegar þau komst ekki upp úr forvalinu. Írland og Svíþjóð eiga metið yfir flesta sigra, með sjö sigra hvort í heildina.
Hefð er fyrir því að keppnin sé haldin í því landi sem sigraði árið á undan og gefur því landi tækifæri til að kynna landið sem ferðamannastað. Þúsundir áhorfenda mæta á hverju ári, ásamt blaðamönnum sem fjalla um alla hluta keppninnar, þar á meðal æfingar á staðnum, blaðamannafundi með keppendum, auk annarra tengdra viðburða og sýninga í borginni sem keppnin er haldin í. Samhliða almenna Eurovision lógóinu er einstakt þema venjulega skapað fyrir hvert ár.
Keppnin hefur verið sýnd í löndum í öllum heimsálfum og hefur verið aðgengileg í gegnum opinbera vefsíðu keppninnar síðan 2001. Árlega horfa hundruð milljóna áhorfenda á keppnina um allan heim. Að koma fram í keppninni hefur oft gefið flytjendum aukinn árangur í heimalandi sínu og í sumum tilfellum langvarandi árangri á heimsvísu. Nokkuð af söluhæsta tónlistarfólki heims hefur keppt í gegnum tíðina, þar á meðal ABBA, Celine Dion, Julio Iglesias, Cliff Richards og Olivia Newton-John.
Sigurvegarar[breyta | breyta frumkóða]
Framlag Íslands til keppninnar[breyta | breyta frumkóða]
Ísland tók fyrst þátt árið 1986 og taflan hér að neðan sýnir nafn lags og flytjanda og það sæti sem framlagið hlaut í lokakeppninni.
1 | Fyrsta sæti |
2 | Annað sæti |
3 | Þriðja sæti |
◁ | Síðasta sæti |
X | Framlag valið en ekki keppt |
Ár | Flytjandi | Lag | Ísl. lagaheiti | Tungumál | Úrslit | Stig | U.úrslit | Stig |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1986 | ICY | „Gleðibankinn“ | Titill eins | íslenska | 16 | 19 | Engin undankeppni | |
1987 | Halla Margrét | „Hægt og hljótt“ | íslenska | 16 | 28 | |||
1988 | Beathoven | „Þú og þeir (Sókrates)“ | íslenska | 16 | 20 | |||
1989 | Daníel Ágúst | „Það sem enginn sér“ | íslenska | 22 ◁ | 0 | |||
1990 | Stjórnin | „Eitt lag enn“ | íslenska | 4 | 124 | |||
1991 | Stefán & Eyfi | „Draumur um Nínu“ | íslenska | 15 | 26 | |||
1992 | Heart 2 Heart | „Nei eða já“ | íslenska | 7 | 80 | |||
1993 | Inga | „Þá veistu svarið“ | íslenska | 13 | 42 | Kvalifikacija za Millstreet | ||
1994 | Sigga Beinteins | „Nætur“ | íslenska | 12 | 49 | Engin undankeppni | ||
1995 | Björgvin Halldórsson | „Núna“ | íslenska | 15 | 31 | |||
1996 | Anna Mjöll | „Sjúbídú“ | íslenska | 13 | 51 | 10 | 59 | |
1997 | Páll Óskar | „Minn hinsti dans“ | íslenska | 20 | 18 | Engin undankeppni | ||
1999 | Selma Björnsdóttir | „All Out of Luck“ | Ekki tiltækt | enska | 2 | 146 | ||
2000 | Einar Ágúst & Telma | „Tell Me!“ | „Hvert sem er“ | enska | 12 | 45 | ||
2001 | Two Tricky | „Angel“ | „Birta“ | enska | 22 ◁ | 3 | ||
2003 | Birgitta Haukdal | „Open Your Heart“ | „Segðu mér allt“ | enska | 8 | 81 | ||
2004 | Jónsi | „Heaven“ | „Himinn“ | enska | 19 | 16 | Topp 11 árið fyrr[b] | |
2005 | Selma Björnsdóttir | „If I Had Your Love“ | Ekki tiltækt | enska | Komst ekki áfram | 16 | 52 | |
2006 | Silvía Nótt | „Congratulations“ | „Til hamingju Ísland“ | enska | 13 | 62 | ||
2007 | Eiríkur Hauksson | „Valentine Lost“ | „Ég les í lófa þínum“ | enska | 13 | 77 | ||
2008 | Eurobandið | „This Is My Life“ | „Fullkomið líf“ | enska | 14 | 64 | 8 | 68 |
2009 | Jóhanna Guðrún | „Is It True?“ | Ekki tiltækt | enska | 2 | 218 | 1 | 174 |
2010 | Hera Björk | „Je ne sais quoi“ | enska, franska | 19 | 41 | 3 | 123 | |
2011 | Vinir Sjonna | „Coming Home“ | „Aftur heim“ | enska | 20 | 61 | 4 | 100 |
2012 | Greta Salóme og Jónsi | „Never Forget“ | „Mundu eftir mér“ | enska | 20 | 46 | 8 | 75 |
2013 | Eyþór Ingi | „Ég á líf“ | Titill eins | íslenska | 17 | 47 | 6 | 72 |
2014 | Pollapönk | „No Prejudice“ | „Enga fordóma“ | enska | 15 | 58 | 8 | 61 |
2015 | María Ólafsdóttir | „Unbroken“ | „Lítil skref“ | enska | Komst ekki áfram | 15 | 14 | |
2016 | Greta Salóme | „Hear Them Calling“ | „Raddirnar“ | enska | 14 | 51 | ||
2017 | Svala | „Paper“ | „Ég veit það“ | enska | 15 | 60 | ||
2018 | Ari Ólafsson | „Our Choice“ | „Heim“ | enska | 19 ◁ | 15 | ||
2019 | Hatari | „Hatrið mun sigra“ | Titill eins | íslenska | 10 | 232 | 3 | 221 |
2020 | Daði og Gagnamagnið | „Think About Things“ | „Gagnamagnið“ | enska | Keppni aflýst[c] X | |||
2021 | Daði og Gagnamagnið | „10 Years“ | Ekki tiltækt | enska | 4 | 378 | 2 | 288 |
2022 | Systur | „Með hækkandi sól“ | Titill eins | íslenska | 23 | 20 | 10 | 103 |
2023 | Diljá | „Power“ | „Lifandi inní mér“ | enska | Komst ekki áfram | 11 | 44 | |
2024 | Hera Björk | „Scared of Heights“ | „Við förum hærra“ | enska |
Neðanmálsgreinar[breyta | breyta frumkóða]
- Keppnin er einnig stundum kölluð Eurovision, ESC eða Evróvision en sá titill er tvíræður. Einnig hefur keppnin verið nefnd Evrópusöngvakeppnin.[1]
- RÚV og Íslensk málstöð hefur mælt með að menn segi Evrósjón (eða - en síður - Evróvisjón). Meginrökin eru þau að Evrópa heitir ekki Júrópa á íslensku, heldur Evrópa með vaffi.
- Árið 1969 voru fjögur lönd sigurvegarar keppninnar, því að þá voru engar reglur til um hvað gera skyldi ef jafntefli kæmi upp.
- Írland og Svíþjóð hafa unnið keppnina oftast eða 7 sinnum.
- Árið 1993 var haldin undankeppni þar sem að nokkur lönd kepptu sem voru úr Júgóslavíu og eitt land úr Sovétríkjunum og nokkur önnur lönd sem voru sjálfstæð á tíma hinna landana.Löndin sem unnu og komust til Millstreet voru Króatía, Slóvenía og Bosnía og Hersegóvína. Keppnin var haldin í Slóveníu 3. apríl 1993. Þetta er fyrsta undankeppni Eurovision í sögunni þegar að lönd keppa saman.
- Árið 1973 sendi Noregur lag sem var sungið á 12 tungumálum; ensku, frönsku, spænsku, ítölsku, hollensku, írsku, þýsku, hebresku, bosnísku (Júgóslavía), finnsku, sænsku og norsku. Lagið var með ensku nafni, „It's Just a Game“. Noregur var nr. 5 í röðinni en Ísrael var nr. 17. Ísrael var að gera frumþáttöku, þannig að Noregur var hálfgerðlega fyrsta landið til að syngja á hebresku í Eurovision.
- Árið 1977 var Túnis í sæti nr. 4 í röðinni til að syngja í London en sjónvarpsstöðin dró þátttökuna til baka. Sagt er að þau vildu ekki keppa við Ísrael. Sé það rétt þá gerðist það árið 2005 að Líbanon ætlaði að taka þátt en hætti við af sömu ástæðum og það er staðfest.
- COVID-19 faraldurinn gerði það að verkum að keppninni var aflýst árið 2020.
Athugasemdir[breyta | breyta frumkóða]
- ↑ Í keppninni árið 1969 voru fjórir sigurvegarar. Engar reglur voru þá til um bráðabana og voru þar af leiðandi öll löndin talin sem sigurvegarar.
- ↑ Samkvæmt þáverandi reglum Eurovision komust öll topp-10 löndin, ásamt „Stóru Fjóru“ löndunum, sjálfkrafa áfram í úrslit næstkomandi ár. Sem dæmi, ef Þýskaland og Frakkland væru innan topp-10 sætanna, fengju löndin í ellefta og tólfta sæti pláss í úrslitunum árið eftir með þeim löndum sem voru líka innan topp-10.
- ↑ Keppnin árið 2020 var aflýst vegna COVID-19 faraldursins.